به گزارش خبرنگار رویداد فرهنگی، نشست و گفت وگوی تخصصی استودیو خانه کتاب در خصوص «بررسی وضعیت علوم اجتماعی در ایران امروز» شنبه شانزدهم اردیبهشت‌ماه در سی‌امین نمایشگاه کتاب تهران برگزار شد.

محمدامین قانعی‌راد جامعه‌شناس ایرانی در این نشست بیان کرد: عدم اجماع در تجمیع کتاب‌های تاثیرگذار یکی از مشکلاتی است که در ایران با آن مواجه هستیم و در انتخاب کتاب سال (در سال قبل) حوزه علوم اجتماعی به خوبی این مسئله آشکار بود، البته این مسئله بدان معنی نیست که در این حوزه کتاب خوبی تدوین نشده است.

وی با بیان اینکه تنوع نگاه در حوزه علوم اجتماعی زیاد است، ضمن توضیح برخی گرایش‌های این حوزه اظهار داشت: گرایش معرفت شناختی از نظر نشر کتاب، وضعیت خوبی دارد و اکنون موسساتی در قالب پژوهشکده‌ها و کانون‌های تفکر که به بحث علم دینی و معرفت شناختی می‌پردازند، روی آن کار می‌کنند.

قانعی راد بیان کرد: در حوزه نظریه‌های جامعه‌شناسی کتاب‌های استاندارد خوبی داریم که در سطح جهانی تدریس و در ایران ترجمه می‌شوند، لذا معتقد نیستم که دانشجوی ایرانی نباید کتاب درسی نظریه‌های جامعه‌شناسی تالیف کند ولی به نظرم اگر بنا به تالیف است باید توجیهی ( که کتابش مزیت‌هایی را نسبت به کتاب‌های خارجی دارد) برای کار داشته باشد.

وی افزود: اما متاسفانه بیشتر کتاب‌ها بصورت کپی برداری و گردآوری شده هستند که انتقال درست اندیشه و نظریه‌ها را به ندرت می‌توان در آنها یافت البته ناگفته نماند که در حوزه علوم اجتماعی چند نظریه‌پرداز ایرانی وجود دارند که تالیف‌های خوبی را از آنها شاهد بودیم.

این جامعه‌شناس ایرانی همچنین درباره بستر اجتماعی مطرح شده با هاورماس توضیح داد و درخصوص شتاب زده بودن فضای آموزشی کشور گفت: بعنوان مثال در حوزه علوم اجتماعی برای دوره‌های کارشناسی و حتی کارشناسی ارشد گاهی تنها دو واحد نظریه‌ها ارائه می‌شوند و این یک مشکل اساسی است که باید به آن پرداخت.

وی ادامه داد: البته باید توجه داشت که منظور از پرداختن به این موضوع، یعنی اختصاص دادن سه یا چهار واحد درسی تنها مختص به یک نظریه‌پرداز معروف دنیا در کنار بقیه واحدهای مربوطه است.

قانعی راد با اشاره واژه گزینی بعنوان مشکلی در عرصه ترجمه که در کتاب ها هم منعکس شده است، گفت: این مشکل به معنی نداشتن معادل‌های معمول و جا افتاده در ترجمه است. اخیرا فرهنگستان زبان فارسی در برخی از انجمن‌های علمی، کمیته‌های واژه‌گزینی (از جمله در انجمن جامعه‌شناسی) را تعیین کرده است و ما هم در این راستا حدود 60 واژه پایه علوم اجتماعی (واژه هایی که بیش از100سال است در این حوزه رواج دارد) در طی یکسال را جمع آوری کردیم.

این جامعه‌شناس ایرانی عنوان کرد: هنگام ورود به مقطع کارشناسی ارشد جامعه شناسی  در ده 60 ابتدا از دانشجویان امتحان زبان گرفته می‌شد و کسانی که در این امتحان نمره قبولی را می‌گرفتند مجاز بودند در امتحان تخصصی جامعه شناسی شرکت کنند اما متاسفانه هم اکنون چنین موضوعی نادیده گرفته می‌شود.

به گفته وی، هرچند که زبان عامیانه ارزش خاص خود را دارد اما عرصه علمی با زبان عامیانه فاصله است.

وی درخصوص وضعیت انجمن جامعه‌شناسی بیان کرد: انجمن‌های علمی بعضا خود تسلیم سیاست‌های موجود می‌شوند درحالیکه هنگام صحبت با آنها این موضوع را نقد می‌کنند.اگر ارزیابی یک انجمن برحسب میزان درآمد اختصاصی اش محاسبه شود یعنی انجمن تسلیم شده و دنبال درآمدزایی است.

قانعی راد عنوان کرد: اولین کار انجمن جامعه شناسی تقویت تعاملات و ارتباطات در جامعه علمی است  و باید حتی المقدور در عین کاهش عواملی که موجب تفرقه و جدایی می‌شود به عوامل همگرا کننده توجه داشته باشد.

عکاس: ونداد ذوقی

• 
• 
• 
• 
•