در جشن رونمایی کتاب شعر «دهان به دهان» بیان شد که اشعار این کتاب رخدادهای تاریخی را به تجربه‌های شخصی شاعر گره می‌زند و همچنین نفس زبان شعر شاعر خوانندگان را به خود جلب می‌کند.
به گزارش رویداد فرهنگی، جشن رونمایی کتاب شعر «دهان به دهان» کاری از روجا چمن‌کار پنجشنبه 15 تیرماه در کتابفروشی ثالث برگزار شد.
در این برنامه ابتدا روجا چمن‌کار قطعاتی از اشعار کتاب خود را خواند و سپس به بررسی کتاب «دهان به دهان» پرداخت و گفت: با آنکه دوران شعر و تغزل در عصر بازگشت بربریت به سرآمده با این حال دفتر «دهان به دهان باد» مشتمل بر شعرهای تغزلی است.
وی با بیان اینکه شعر تغزلی علاوه بر بیان نفسانیت شاعر یا هر راوی دیگر در تعامل با عرصه عمومی است، ادامه داد: جای تعجب نیست اگر جای بربرها هم درشعر تغزلی آن هم با اسم و رسم پیدا شود. شعر تغزلی تاکنون مسیر مستقیمی را نپیموده و زبان، تکنیک و ساختارش از دوره‌ای به دوره دیگر و از شاعری به شاعر دیگر تغییر و تمایز یافته است.
عنایت سمیعی با اشاره به شعر «در سرمای برون» شاملو و مفهوم عشق در این شعر بیان کرد: برخلاف شاملو که حس و تجربه فردی وی از پس پشت زبان، ساختار و سبک شعرش پدیدار می‌شود ذهن یا نفس فروغ به تجربه زیسته نزدیک‌تر است.
وی عنوان کرد: چمن‌کار مفهوم استعلایی عشق را در حد تجربه زیسته می‌کشاند و همین تجربه زیسته را استعلایی می‌کند اگرچه او در شعر «نگران چیزی نباش» شاید از سر خشم واکنشی ناسازگار با تمایلات خود نشان می‌دهد، با این وجود این بیان نوستالژیک و در حسرت بازگشت به تنفس‌های تنها و خفتن‌های طبیعی است، او در پایان همین شعر خشم خود را مهار می‌کند و به استعلای تنانه برمی‌گردد.
این شاعر ادامه داد: چمن‌کار در دفتر «دهان به دهان» به ندرت به بازی زبانی با هدف سرپیچی از نظام دستوری و کشاندن به امر تکنیکی رغبت دارد؛ ساخت‌های نحوی زبان شعر او چه در سطرهای نثری (همه چیز را از ابتدا تعریف می‌کند) چه در سطرهای بلاغی غالبا متعارف است بدین ترتیب زبان شعر او بر صور بلاغی و غیربلاغی و نه بر هنجارگریزی‌های دستوری بنا شده است.
نویسنده کتاب از صنعت تکرار به شیوه‌ای مبتکرانه استفاده می‌کند
سمیعی اظهار داشت: در این میان حذف به قرینه یا بی‌قرینه فعل که در شعرهای دهه 70 تداول یافته بود دربعضی شعرهای این دفتر دیده می‌شود و بدین ترتیب شعرهای این دفتر برساخته صوربلاغی است، نمونه‌ای از تصویر غیربلاغی در سطرها به چشم می‌آید و همچنین سطرهای نثری در پیوند با کل ساختار شعر، شاعرانه تلقی می‌شود وگرنه نثر با ویژگی ریتمیک هستند.
وی با بیان اینکه نویسنده کتاب از صنعت تکرار به شیوه‌ای مبتکرانه استفاده می‌کند، گفت: روجا چمن‌کار در این دفتر به کلیشه‌های فمینیستی پایبند نیست با این وجود ناروایی در حق زنان به حدی است که خشم و خروش شاعر به ظاهر ملایم و معتدلی چون او را برانگیخته است.
این شاعر عنوان کرد: وحدت گفتمانی مغایر با حالات متغیر شاعر به اوضاع مخرب جهان کنونی است، با این وجود گهگاه فضاهایی در شعر چمن‌کار ظاهر می‌شود که حشو و زواید خوش‌بینی خیال‌بافانه‌اش با ویراست واقعیت جور در نمی‌آید.
به گفته وی، دفتر «دهان به دهان» چندان گرد فقدان تهی نمی‌گردد با این همه تجربه‌های سینمایی برای چمن‌کار این امکان را فراهم آورده که فضاهای خالی را پرو پیمان نشان دهد. شعرهای این نویسسنده فارغ از اینکه او به اصطلاحات سینمایی اشاره کند یا نه، اساسا بر ساخته قطعات ناپیوسته‌اند که بر اثر تدوین تلفیق می‌شوند بعبارت دیگر قطعات شعرش را رابطه علی بهم جوش نمی‌دهد از این رو انسجام شعر ناشی از توالی خطی نیست.
شعر چمن‌کار شعری زخم خورده است که رخدادهای تاریخی را به تجربه‌های شخصی (که وجوه مشترکی با یکدیگر دارند) گره می‌زند و تصویرهای شعری را از شور و عاطفه لبریز می‌کند تاثیری که شعر او برجای می‌نهد عاطفی و حسی است و نه تاملی و اندیشگانی.
جنوبی‌ها در مدرن کردن زبان فارسی نقش داشته‌اند
حافظ موسوی شاعر و منتقد ادبی در ادامه این برنامه با اشاره به کتاب «دهان به دهان» اظهار داشت: اولین نکته‌ای که درباره شعر چمن‌کار نظر من یا دیگر خوانندگان را به خود جلب کرد نفس زبان شعر بود همانطور که در خیلی از شاعران جنوب این ورزیدگی در زبان وجود دارد اگرچه خراسان میراث‌دار زبان فارسی است اما جنوبی‌ها در مدرن کردن زبان فارسی نقش داشته‌اند.
وی وجه غالب کتاب‌های روجا چمن‌کار را تغزل و اروتیزم دانست و ادامه داد: این نویسنده در اغلب اشعارش، خود حضور دارد البته بنظرم من چمن‌کار باید قدری از خود بیرون آید و طبق توصیه نیما یوشیج شاعر باید گاه خود را جای سنگ و آب و غیره گذارد هرچند که خصلت شعر غنایی این نیست.
موسوی با اشاره به نوع نگاه به زن اظهار داشت: یکی از موضوعات جالب شعرهای ما در طی دو الی سه دهه اخیر، امکان موجود برای شعر زنان بوده است یعنی به نظر می‌رسد که اگر خانم‌های شاعر اندکی زاویه به سمت درون خود داشته باشند کاری را می‌توانند انجام دهند که در شعر فارسی از عهده مردان برنمی‌آید به همین دلیل است که شعر زنان درخشش دارد.
- روجا چمن‌کار /
- نشر ثالث /
- حافظ موسوی /
