در برنامه نودمین سالروز تولد زنده‌یاد توران میرهادی، فرهنگنامه اثری در خدمت آموزش‌وپرروش و همراه کتاب درسی معرفی و بر تعالی بخشیدن او به جایگاه و فرهنگ کودکی در ایران تاکید شد.
به گزارش خبرنگار رویداد فرهنگی، در نودمین سالروز تولد زنده‌یاد توران میرهادی دوشنبه نوزدهم تیرماه مراسمی برای گرامیداشت یاد و خاطره ایشان از سوی مجله فرهنگی و هنری بخارا، شورای کتاب کودک، فرهنگنامه کودکان و نوجوانان و شرکت تهیه و نشر فرهنگنامه برگزار شد.
در ابتدای برنامه نوش‌آفرین انصاری به ایراد سخنرانی پرداخت و گفت: یکی از بنیادهای اندیشه تربیتی توران میرهادی کتاب درسی ، بعنوان سکوی پرتاب دانش‌آموز به جهانی مملو از آگاهی‌های بیشتر است. ایشان نگارنده کتاب‌های درسی بودند و بعنوان همکار، مشوق و راهنما نیز در این زمینه فعالیت داشتند، پس کار سازمان تهیه کتاب‌های درسی و نویسندگان این کتاب‌ها را بسیار ارزشمند می‌دانند و معتقدند که باید به بهتر شدن کتاب‌های درسی از هرجهت کمک کرد زیرا آنها موثرترین ابزار برای بیشترین تعداد از کودکان و نوجوانان این سرزمین به‌شمار می‌آیند.
فرهنگنامه باید به دست کودکان سراسر ایران برسد
انصاری ضمن بیان اندیشه‌ها و طرح‌های میرهادی ادامه داد: همه ما خرسندیم که پس از سال‌ها مقاله‌هایی از فرهنگنامه کودکان و نوجوانان با ذکر ماخذ به کتاب‌های درسی راه پیدا کرده است و چشم چند میلیون دانش‌آموز به نام این اثر می‌افتد.
وی اظهار داشت: در اندیشه تربیتی میرهادی فرهنگنامه اثری در خدمت آموزش‌وپرروش و همراه کتاب درسی است، از آنجا که کتابخانه در اندیشه تربیتی ایشان و نیز براساس تجربه بدست آمده در مدرسه فرهاد جایگاه بلندی دارد، بارها تاکید می‌کنند که دولت‌ها و نهادها باید فرهنگنامه را خریداری کنند تا این اثر در دسترس محیط آموزشی باشد.
به گفته وی، درواقع میرهادی اعتقاد دارد که فرهنگنامه باید به دست کودکان سراسر ایران برسد و در اختیار داشتن آن تنها به تهران محدود نشود.
نوش‌آفرین انصاری بیان کرد: فرهنگنامه در کنار سایر دستاوردهای بزرگ میرهادی نماد یک طرز تفکر و نماد یک اندیشه است، دراین مورد میرهادی می‌گوید « بعضی افکار، بعضی روش‌ها و بعضی آثار آرام آرام تبدیل به جریانی می‌شوند که راه خود را بازخواهند کرد، مهم این است که حاصل تجربه‌ها در اختیار عموم قرار گیرد و با انسان به گور نرود...»
نیکی و بهبودی جامعه در گرو تربیت نیک در مدرسه است
در این مراسم ایران گرگین، سرویراستار فرهنگنامه، توران میرهادی را همچون هم‌نسل‌های خود میهن‌دوست دانست و با بیان توضیحاتی مختصر از دوران زندگی او گفت: من و توران میرهادی بیش از 30 سال در فرهنگنامه به پیری رسیدیم. او باور داشت که آماده است تا کاری برای بهبود و خدمت به جامعه کاری کند. روشن‌بینی، نظم و انسجام و امکانات خانواده نیز محیطی برایش فراهم آورد تا بتواند توانایی‌هایی درونش را به کار بندد.
وی ادامه داد: تحصیل در اروپا و آشنایی با دیدگاه‌های نوین تربیتی راهی را که باید پیش گیرد قطعی کرد و به این نتیجه رسید که پاسداری از ارزش‌های انسانی یا ویران ساختن آن در دست آموزش‌وپرورش و نیکی و بهبودی جامعه در گرو تربیت نیک در مدرسه است.
گرگین بیان کرد: میرهادی معتقد شد جنگ را کسانی به راه می‌اندازند که در مدرسه صلح و دوستی را نیاموختند و به شیوه جباریت تربیت شده‌اند. چنین بود که مدرسه برای میرهادی مکانی آرمانی شد و مدرسه فرهاد از دل این آرمان برآمد و شکل گرفت، قوانینی براساس کارگروهی و مشورت برای آن وضع و به نقش روانشناسی تربیتی اهمیت داده شد.
سرویراستار فرهنگنامه عنوان کرد که میرهادی همواره عمل و اندیشه را با امید و عشق تلفیق می‌کرد.
انتخاب روز درگذشت یک نویسنده بعنوان روز ملی ادبیات کودک مناسب نیست
زهره قایینی نیز در نودمین سالروز تولد توران میرهادی، او را فراتر از مادر دانست و عنوان کرد: 18 تیرماه روز ملی ادبیات کودکان ایران، روز از دست دادن نویسنده خوب کودک و نوجوان، مهدی آذریزدی است و 19 تیرماه انجمن نویسندگان کودک و نوجوان ایران بیانیه‌ای منتشر و از این رخداد ابراز شادی کرد که سرانجام پذیرفتیم که این ادبیات شایسته توجهی فراگیر و ملی است.
به گفته وی، روز ملی ادبیات کودک و نوجوان تنها یک نامگذاری و صورتی بدون محتوا نیست بلکه ارج نهادن به مسیری است که در یک 100 سال گذشته پیموده شده است.
قایینی اظهار داشت: از میان رخدادهای نیکو همچون تولد بزرگان ادبیات کودک و از جمله تولد مهدی آذریزدی، برای روز ملی ادبیات کودک روز درگذشت نویسنده را انتخاب کردیم و ما در این روز با مرگ سروکار داریم نه با رویش و جوانه زندن و زندگی کردن که بخشی از ذات و وجود کودک است.
وی با اشاره به تعیین روزها و مناسبت‌های شایسته بعنوان روز ملی برای هر کشور اظهار داشت: انتخاب روز به خاکسپاری یک نویسنده بعنوان روز ملی ادبیات کودک بدین خاطر است که شاید جامعه ما نه تاریخ ادبیات کودکان و نوجوانان را می‌شناسد و نه صاحب‌نظرانش را، با وجود آنکه میرهادی بعنوان یکی از پایه‌گذاران ادبیات کودکان مدرن ایران در آن زمان حضور داشت هیچ‌یک از سیاستگذاران روز ملی ادبیات کودک درباره درستی یا نادرستی کار خود از او مشورت نگرفتند.
تعالی بخشیدن به جایگاه و فرهنگ کودکی در ایران اهمیت کار میرهادی است
زهره قایینی بیان کرد: اما با درگذشت او ده‌ها رسانه میرهادی را مادر ادبیات کودکان نام نهادند و بطور قطع شورای فرهنگ عمومی هم با این عنوان مخالف نبوده است ولی وقت عمل تصمیم‌گیران، کارگزاران و روشن‌فکران ما برای این مادر و آن نهادی که پایه گذاشته بود (یعنی شورای کتاب کودک) مرجعیتی قائل نشدند زیرا برای این گروه مادر به معنای همان زنی است که در خانواده به وقت تصمیم‌گیری‌های بزرگ به سراغش نمی‌روند و برای اینگونه تصمیم‌گیری‌ها مردان بزرگ و ریش سفید می‌شوند.
قایینی با بیان اینکه میرهادی برای ادبیات کودکان و آموزش‌وپرورش ایران فراتر از مادر بود و فراتر از نقش یک مادر به نهادگذار تبدیل شده است، عنوان کرد: اهمیت کار میرهادی و یارانش تعالی بخشیدن به جایگاه و فرهنگ کودکی در ایران بود یعنی بسیار فراتر از تاسیس شورای کتاب کودک، تاسیس مدرسه فرهاد یا هر مدرسه پیشروی دیگری.
جان دادن به تنوع فرهنگی در جهان با هویت و غنای فرهنگی
شهرداد میرزایی، مدیر شهرکتاب ابن سینا در این مراسم با اشاره به مسئله اصلی توران میرهادی بیان کرد: برای بسیاری از ما مشخص است که میرهادی چه کارهایی را انجام و چه راه‌هایی از او برجا مانده است اما تصور می‌کنم که کم‌وبیش نمی‌دانیم با چه انگیزه‌ای دست به انجام این کارها زد.
وی افزود: شالوده اندیشه توران میرهادی بر باور به مشارکت در ایجاد جامعه‌ای سعادتمند بنا شده، وی اعتقادی به رقابت بعنوان عامل پیشبرنده جامعه نداشت و راهبرد او در توسعه آموزش‌وپرورش برمبنای مشارکت بود. باور داشت با هویت و بهره‌جویی از غنای فرهنگی هر منطقه از جهان است که می‌توانیم تنوع فرهنگی را در جهان جان دهیم، بنابراین همه این آموزه‌ها در جای جای کارهای او از مدرسه فرهاد تا فرهنگنامه از شورای کتاب کودک تا شورای صلح و غیره مشخص است.
میرزایی با بیان اینکه میرهادی به دنبال تغییر و پرروش انسان‌هایی بود که توانایی تغییر را داشته باشند، عنوان کرد: میرهادی مخالف نخبه‌پروری و استعدادهای درخشان، مدرسه‌های نمونه مردمی و غیره بود. پروژه توران میرهادی نهادسازی برای ارتقای سطح فرهنگی و آموزش جامعه بود.
به گفته وی، میرهادی آموزش را به مثابه برخورداری از عدالت در آگاهی و دانش می‌خواست و پرورش را به مثابه ابزار ساخت یک جامعه اخلاق‌مدار.
آرزوی میرهادی برای فرزند کوچکش
دلاور خمارلو فرزند کوچک توران میرهادی در این برنامه سخنرانی کرد و گفت: در مغایر بودن نظریات مادرم با خیلی از مواردی که اکنون در آموزش‌وپرورش ایران رخ می‌دهد، شکی وجود ندارد. فرهنگ رقابتی در آموزش‌وپرورش ایران و تخریب ذهن کودکان با تست و امتحانات بیشتر اینجا اتفاق می‌افتد و شاید ندانیم که در جامعه ایرانی خارج از کشور هم به شدت این اتفاق رخ می‌دهد.
وی با اشاره به پرسش خود از توران میرهادی مبنی بر آرزویش برای او ادامه داد: هرچند انتظار داشتم آرزوی موفقیت من با تکیه کلام معروفش (هرکار که می‌خواهی انجام بده اما در آن کار بهترین باش!) را بیان کند ولی گفت «آرزوی من در زندگی برای تو این است که عشق را آنگونه که من تجربه کردم، تجربه کنی» ، اکنون بسیار خوشحالم که این اتفاق برای من رخ داد و مادر آرزویش برای من را دید.
کتاب‌های میرهادی در فرمی تازه مجدد به چاپ می‌رسد
علی میرفخرایی، سخنران دیگر این مراسم اظهار داشت: این برنامه را با عنوان از نودمین سالروز تولد تا اولین سالگرد (18 آبان 96) شروع کردیم که البته به دلیل ماه رمضان و عید فطر با تاخیری حدود 20 روزه همراه شد و قرار است تا 18 آبان 9 اثر ایشان را در قالب فرمی جدید چاپ کنیم.
وی درباره چاپ کتاب‌ها توضیح داد: درآمد حاصل از چاپ کتاب‌ها برای کمک به شورای کتاب کودک و فرهنگنامه اختصاص پیدا می‌کند همچنین با همکاری سیمین قدیری برگزاری چهار کنسرت ( اجرای برنامه در تالار وحدت و فرهنگسرای نیاوران) بعنوان برنامه‌های دیگری برای کمک به ادامه راه توران میرهادی است.
به گفته میرفخرایی؛ نمایشگاه آثار اهدایی هنرمندان، رونمایی از جلد هفدهم فرهنگنامه، روزآمد پنج جلد فرهنگنامه و قرارگیری جلدهای اول و دوم با اطلاعاتی روزآمد و صحیح طی این مدت، برگزاری هم‌اندیشی درباره افکار و اندیشه‌های توران میرهادی، آماده‌سازی و پخش مستند میرهادی از سوی رخشان بنی‌اعتماد و غیره از جمله دیگر برنامه‌هایی است که تا سالروز فوت میرهادی اجرا می‌شوند.
