بهگزارش خبرنگار رویداد فرهنگی، هشتاد و چهارمین نشست از دیدار و گفت وگوهای کتابفروشی آینده واقع در بنیاد موقوفات افشار صبح امروز 24 فروردین 1396 با دکتر محمدرضا باطنی برگزار شد و دکتر باطنی  در این نشست  به سوالات دانشجویان و علاقمندان رشته زبانشناسی، ترجمه، ویرایش و مسایلی همچون رابطه مغز و تفکر پاسخ دادند.

ویراست چهارم فرهنگ معاصر به نمایشگاه کتاب می آید

 در ابتدای این نشست محمدرضا باطنی شروع به صحبت کرد، وی بیان کرد: ویراست سوم بعنوان آخرین کاری است که من و فرهنگ معاصر درباره فرهنگ های انگلیسی فارسی انجام دادیم و هم اکنون موجود است.

 به گفته وی، در ویراست ها حتما باید واژه ها و کلمات بازبینی شوند چرا که ممکن است برخی از آنها معانی و تعابیر تازه ای پیدا کرده یا به طور کامل حذف شده باشند بنابراین ویراست به معنای یک کار تجدید نظر شده است.

 استاد باطنی ادامه داد: ویراست چهارم فرهنگ معاصر به نام پویا در دست تهیه است و امیدواریم که در نمایشگاه کتاب امسال عرضه شود، همچنین کتاب "چگونه از مغز خود بهتر استفاده کنیم" بعنوان کار دیگری از بنده مراحل حروفچینی را می گذراند و با توجه به آن که با پایه های علمی و جنبه کاربردی قوی است، امیدواریم در خرداد ماه عرضه شود.

 وی با اشاره به هوس خود برای ترجمه یک کتاب رمان گفت: از آقای سیروس علی نژاد یا حاضران خواهش می کنم که اگر کتاب رمان خوب و مناسبی را می شناسند معرفی کنند تا آن را ترجمه کنم، درواقع با این کار می خواهم خود را در زمینه های مختلف ادبی دیگر آزمایش کنم.

 وی همچنین اندکی درباره مقالات خود برای برنامه بخارا سخن گفت و اظهار کرد: معایب دستورات سنتی عنوان مقاله این شماره بخارا است که به جنسیت و صورت دستوری می پردازد.

استاد باطنی، انسانی چندوجهی

 در ادامه سیروس علی نژاد روزنامه نگار ایرانی با اشاره به دوستی دیرینه خود با دکتر باطنی بیان کرد: استاد باطنی انسانی چندوجهی هستند و زبان شناسی، فرهنگ نویسی و ژورنالیستی ایشان بسیار معروف و زبان زد است.

 وی ادامه داد: بسیار دوست دارم که افراد، با شخصیت فردی دکتر باطنی آشنا شوند و جدا از سه وجه زبان شناسی، فرهنگ نویسی و ژورنالیستی، وی را بهتر بشناسند و این امر حداقل برای روزنامه نویسانی مانند من بسیار جذابتر است.

 پیرو درخواست سیروس علی نژاد از دکتر باطنی مبنی بر توضیح زمان کودکی و دوران مدرسه، ایشان توضیحات مختصر و جامعی از مشکلات اقتصادی خانواده، تحصیل خود در مدرسه و دانشگاه و سربازی اش را برای حاضران ارائه کردند.

نقش اتفاقات در تعیین مسیر زندگی بسیار موثر است

 علی نژاد درباره اعتقاد دکتر باطنی مبنی بر اینکه اتفاق در زندگانی وی بسیار بیشتر از انتخاب نقش داشته، پرسید و دکتر باطنی پاسخ داد: گمان می کنم اگر هرکس به زندگانی خود یا افراد بزرگ نگاه کند به خوبی می نگرد که اتفاقات بسیار بیشتر از برنامه ریزی و انتخاب در تعیین مسیر زندگیشان موثر بوده است.

 وی ادامه داد: بعنوان مثال من قصد خواندن درس ریاضی را داشتم اما تنها بر سر یک کشمش با فردی که قلم در دست داشت موجب شد که من در نهایت شش ادبی را بخوانم و وقتی برای کنکور به تهران آمدم با مکان هایی روبه رو شدم (مانند دانشکده حقوق دانشگاه تهران یا دانشسرای علمی) که تنها کسانی که در زمینه ادبی بودند را می پذیرفتند.

 دکتر محمدرضا باطنی اظهار داشت: معتقدم زبان یک رشته نیست بلکه یک ابزار است که همه باید آن را فراگیرند.

ماجرای شیرین معافیت یکباره از سربازی

 وی درباره اینکه چگونه به خدمت سربازی نرفته، توضیح داد: یک روز صبح برای طی کردن مراحل خدمت و قرعه کشی در صف طولانی حاضر شدم، بعد از گذشت مدتی زیاد که تنها چند نفر به نوبت من مانده بود ناگاه فردی با این ادعا که جلوی من در صف جای داشته آمد، هرچند که این موضوع مرا بسیار متاثر کرد اما اندکی بعد متوجه شدم که از آن فرد به بعد هرکس در صف ایستاده معاف شده است و این گونه بود که آن مرد جای من به خدمت سربازی رفت.

چرا تحصیل برای اخذ دکتری در کشور انگلیس نیمه تمام رها شد؟

 سوال بعدی علی نژاد درباره تحصیلات دکتر باطنی و نگرفتن مدرک دکتری وی از انگلیس بود، دکتر باطنی در این خصوص اظهار داشت: ازآنجا که انگلیس مدرک کارشناسی زبان مرا قبول نداشتند، برای کارشناسی ارشد مدت زمان زیادی را صرف کردم ، لذا مدت بورس من برای گذراندن مراحل دکتری به پایان رسیده بود و چون با دکتر هالیدی کار می کردم ایشان بنا بر کار و فعالیتم نامه ای برای سفارت خانه و تمدید بورسیه من ارائه کردند.

وی ادامه داد: از آنجا که در آن زمان ایران از انگلیس خواسته بود تمام دانشجویان را به کشور خودشان برگرداند متاسفانه با تمدید بورسیه من موافقت نشد و مجبور شدم به ایران برگردم ( البته بنا به دلایل آن زمان و حضور نیروهای ساواک که ریز اطلاعات مرا داشتند نتوانستم بعد از مدتی دوباره به انگلیس بروم ) و پس از مدتی همزمان با تدریس، تحصیل کنم و دکتری خود را بگیرم.

فرهنگ نویسی بخش مهمی از زندگی دکتر باطنی

 دکتر باطنی درباره سوال علی دهباشی که زمان شروع فرهنگ نویسی بعنوان بخش مهم زندگی استاد بود، عنوان کرد: بعد از تقاضای بازنشستگی و بیرون آمدن از دانشگاه حدود 4 سال بخاطر بی کاری سرگردان بودم اما یک روز پیشنهاد همسرم برای ترجمه کتاب های انگلیسی جرقه ای تازه شد.

 وی ادامه داد: همان شب کتاب فلسفه بوخنسکی را پیدا و در اتاق کار خود یک پاراگراف از مقدمه آن را ترجمه کردم و از صبح فردایش با ترجمه کتاب «نگاهی به فلسفه نوشته بوخنسکی» کار من آغاز شد.

 دکتر باطنی با بیان اینکه کتاب های زیادی مانند کتاب " انسان به روایت زیست شناسی" را در زمینه علمی ترجمه کرده است، اظهار داشت: شبی از طریق مرحوم دکتر حق شناس از فعالیت موسسه ای به نام فرهنگ معاصر آگاهی یافتم و بنا به گفته ایشان به این موسسه برای فعالیت مراجعه کردیم.

 پس از آن قرار شد دکتر حق شناس در موسسه فرهنگ معاصر، فرهنگ لازم را تدوین کند و من هم هفته ای یک روز آنجا فعال باشم اما بعد از گذشت چندین هفته متوجه شدم که دید دکتر حق شناس به فرهنگ نویسی دیدی ادبی و دید من دید موشکافانه علمی است و از این بابت نمی توانیم باهم کار کنیم.

 وقتی عدم فعالیت خود را عنوان کردم آقای موسایی (مدیر موسسه) از من خواست که در پروژه ای دیگر (نوشتن و تدوین فرهنگ توریستی) با آنها همکاری داشته باشم و از آن به بعد هم این کار تبدیل به ویراست اول فرهنگ معاصر شد و ادامه پیدا کرد.

گفتنی است این نشست با همکاری مجله فرهنگی هنری بخارا، کانون زبان فارسی و بنیاد موقوفات افشار برگزار شد.