به گزارش رویداد فرهنگی، برنامه «سفر به سرزمین واژه‌ها» از رادیو فرهنگ، به بخشی دیگر از خاطره‌گویی مجید غلامی‌جلیسه مدیرعامل موسسه خانه کتاب از سفر کتابی خود به ایتالیا اختصاص پیدا کرد.

مجید غلامی‌جلیسه ادامه سفر خود در کشور ایتالیا را به شرح زیر توضیح داد:

بعد از آنکه نمایشگاه بین‌المللی کتاب کودک بولونیا را طی سه روز بازدید کردم، سفری به رم داشتم و فکر می‌کنم جذابیت بیشتر سفر من به رم برای بخش واتیکان و مخصوصا کتابخانه کم‌نظیر آن بود، شاید برای بسیاری از مردم، رم یک شهر تاریخی و فوق‌العاده دیدنی باشد که به جاذبه‌های مختلف تاریخی آن را می‌شناسند البته ما می‌دانیم که ایتالیا اساسا کشوری فوتبالی هم است و تیم‌های معروفی در شهر رم، میلان و غیره وجود دارد که کشور ایتالیا را از این حیث بسیار شاخص کرده است.

جنبه‌های تاریخی ایتالیا برای ما اهالی کتاب جنبه‌هایی ارزشمند است و در وهله دوم ب حث کتاب آن، فوق العاده جذاب به نظر می‌آید به گونه‌ای که خواستگاه چاپ جدید در دنیا کشور ایتالیا است و گوتنبرگ برای اولین بار در این کشور است که صنعت چاپ را به صورت تجاری و وسیع در دنیا گسترش می‌دهد.

از آثار تاریخی شهر رم نمی‌توان گذشت

هدفم از سفر به رم دیدن پیه مونتسه ایرانشناس مشهور و همچنین بازدید از کتابخانه معروف واتیکان بود. نمی‌توان از آثار تاریخی رم گذشت و توصیه می‌کنم اگر به شهر رم رفتید یک وقت بسیار مبثوتی برای دیدن ابنیه و آثار تاریخی گذارید، فقط بنای مشهور کولوسئوم این شهر حدود یک نصف روز برای بازدید نیاز دارد چرا که از اقصی نقاط دنیا برای دیدن این بنا به این شهر می‌آیند، بنایی که بیشتر به استادیومی بزرگ شبیه است و از مشهورترین جاذبه‌های گردشگری رم محسوب می‌شود، نقل است که این بنا یک آمفی تئاتر با معماری بی‌نظیر است و عده‌ای هم از آن به عنوان یکی از عجایب هفتگانه جدید جهان از آن نام می‌برند. در هر صورت بازدید از این بنا به جهت حضور بسیار زیاد مردم از اقصی نقاط دنیا زمان زیادی می‌برد چون بعد از گذر صف طولانی برای دریافت بلیط باید برای دیدن بنا هم زمان زیادی را صرف کرد؛ من حوصله انجام این کار را نداشتم و صرفا به یک دور زدن اطراف این بنا و عکاسی از بیرون آن اکتفا کردم.

فکر می‌کنم که دیدن این بنا برای افرادی که به ابنیه تاریخی علاقه‌مند هستند قطعا خالی از لطف نیست، درحالیکه جای جای شهر رم هم می‌توانید کلیساها و بناهای تاریخی بسیار زیبایی را ببینید که مسلما دیدن هرکدام از آنها وقت و حوصله خود را می‌خواهد. بعد آن که به رم آمدم برای اولین بار به نزد پیه مونتسه رفتم که از ایرانشناسان معروف ایتالیا هستند.

فعالیت‌های پیه مونتسه در راستای پیوند فرهنگ کهن ایران و ایتالیا

پیه مونتسه در دوسال گذشته برنده جایزه جهانی کتاب سال جمهوری اسلامی ایران شده بودند و چندین بار تاکنون به ایران آمدند و جوایز متعددی را از دست رییس جمهور و بنیادها و موسسات مختلفی مثل بنیاد موقوفات افشار گرفته‌اند. در هرصورت ایشان عمری است که وقت خود را صرف بحث ایرانشناسی کردند البته ناگفته نماند که ایشان مدت زیادی هم در ایران رایزن فرهنگی بودند و در این مسئولیت فعالیت‌های متعدد و مفیدی را برای پیوند هرچه بیشتر دو فرهنگ کهن ایران و ایتالیا انجام دادند.

یکی از جدیدترین کارهای پیه مونتسه فهرست نسخه‌ها و اسناد فارسی موجود در آرشیو کتابخانه واتیکان است که طی دو ماه گذشته این اثر چاپ و منتشر شد و نویدبخش اطلاعات خوب و استفاده هرچه بیشتر محققان و پژوهشگران از آرشیو بی‌نظیر و فوق‌العاده خوب کتابخانه معروف واتیکان را برای ما خواهد داشت.

فکر می‌کنم که باید امیدوار باشیم که به زودی این کتاب که توسط خود انتشارات واتیکان چاپ و منتشر شده است برای استفاده پژوهشگران به زبان فارسی ترجمه شود.

قراری با پیه مونتسه گذاشته بودم و خوشبختانه شماره تماس ایشان را داشتم، همچنین با ایمیل هم با یکدیگر در ارتباط بودیم. پیه مونتسه با بزرگواری تمام من را به منزل خود دعوت کرد و من با تاکسی به میدانی نزدیک منزل رفتم و از آنجا با پیه مونتسه در کوچه‌های مختلف قدم زدیم و در نهایت ایشان من را به منزل بردند.

برخی مردم شهر رم در ابنیه هزارساله زندگی می‌کنند

نکته قابل توجه این است که در رم مخصوصا وقتی از فضای جدید این شهر دور می‌شوید همانند فلورانس، یک فضای نوستالژی و قدیمی را می‌بینید که فوق‌العاده جذاب و دیدنی است. بسیار جالب است که این ابنیه با قدمت‌های عجیب و غریب حدود 500 و حتی 1هزار سال این چنین استوار هستند و مردم هم در همین بناها زندگی می‌کنند.

پیه مونتسه ما را به آپارتمان خود در طبقه چهارم یک ساختمان برد و از آنجا که بنا یک بنای قدیمی بود، طبعا آسانسور نداشت و ما از راه‌پله‌های نسبتا تنگ اما فوق‌العاده دیدنی و سنگی این آپارتمان به بالا رفتیم که در میانه راه یک نقاشی روی سنگ را به ما نشان داد و خواست که میزان قدمت نقاشی را حدس زنیم، من تخصصی در این زمینه نداشتم و خیلی تقریبی حدود 100 تا 200 سال را بیان کردم اما پیه مونتسه میزان قدمت نقاشی را با غرور و فخرفروشی تمام حدود 500 سال عنوان کرد و گفت که در این مدت سعی شده نسل به نسل آثار باستانی و تاریخی حفظ شود.

خانه‌ای در ایتالیا با رنگ‌وبویی ایرانی

خانه پیه مونتسه بسیار دیدنی بود و تقریبا رنگ و بوی ایران و ایرانشناسی را از گوشه گوشه این خانه می‌توانستید استشمام کنید، فرش‌ها و آثار قدیمی ایرانی در هرجای این خانه قرار داشت. اتاق ایشان پر از کتاب‌های متعدد بود که بخشی قابل توجهی از آن به بحث ایرانشناسی و مطالعات و پژوهش‌های ایشان طی سالیان سال در این حوزه اختصاص داشت. گپ‌وگفت‌های مختلفی را درباره تاریخ چاپ در ایتالیا و به خصوص چاپ زبان فارسی داشتیم و و من اطلاعات خیلی خوبی را در این‌باره از ایشان گرفتم.

پیه مونتسه کتاب‌های متعددی را در حوزه ایرانشناسی و تاریخ چاپ در ایتالیا به من نشان و راهنمایی‌های خوبی را برای انجام پژوهش‌هایم ارائه دادند. بعد از گپ‌وگفت با پیه مونتسه و قهوه و چایی که همسرشان به ما دادند، از ایشان خواستیم که ما را به چند کتابفروشی شهر رم که می‌تواند برای ما جذاب باشد، ببرند که پیه مونتسه هم با کمال خرسندی و بزرگواری به عنوان لیدر ما را همراهی کردند و یکی از کتابفروشی‌های محلی و قدیمی، کوچک و بدون ویترین اما پر از کتاب را در شهر رم که بیشتر کتاب‌های خود را از آنجا تهیه می‌کند، بازدید کردیم. در آن کتابفروشی پیرمردی حضور داشت که تنها سلام و علیک را به فارسی بلد بود.

برخی از کتاب‌هایی که احساس می‌کردیم می‌توانیم در این کتابفروشی پیدا کنیم را جستجو کردیم. نکته قابل توجه این بود که پیرمرد فروشند اطلاعات بسیار خوبی در حوزه ایرانشناسی و اسلام‌شناسی داشت و بخش قابل توجهی از کتاب‌هایی که احیانا در این حوزه می‌توانست جالب توجه باشد را به ما نشان داد، یک کتابخانه محلی اما کاربردی و فوق‌العاده دوست‌داشتنی.

فروشگاه‌های زنجیره‌ای کتاب در ایتالیا کم نیستند

بعد از اینکه کتابفروشی را جستجو کردیم پیه مونتسه ما را به میدان «پیازا ناوونا» (از میدان‌های مشهور شهر رم  که مجسمه‌های معروف آن زبانزد خاص و عام است و بسیاری از توریست‌ها سعی می‌کنند با مجسمه‌ها و فواره عجیب این میدان عکس یادگاری بگیرند) بردند، ضمن اینکه با پیه مونتسه هماهنگ کردیم که فردای آن روز برای بازدید از کتابخانه واتیکان در خدمت‌شان باشیم و ایشان هم به ما گفتند که اگر بتوانند حتما ما را همراهی می‌کنند که البته این اتفاق نیفتاد و با دوست دیگری که پیش از این قرار برای بازدید گذاشته بودیم، برای رفتن به کتابخانه واتیکان برنامه‌ریزی کردیم.

مجموعه فروشگاه‌های زنجیره‌ای کتاب در ایتالیا کم نیستند و شاید از معروف‌ترین آنها کتابفروشی فلترینلی بود و در شهر رم شعبات متعددی از این فروشگاه‌های زنجیره‌ای را می‌توانید ببینید درحالیکه کتابفروشی‌های محلی و کوچک هستند و شما می‌توانید آنها را هم نگاهی بیندازید. برای من عجیب بود که چگونه می‌شود با وجود فعالیت‌های گسترده و تجاری کتابفروشی‌های زنجیره‌ای و بزرگ همچنان شاهد کتابفروشی‌های کوچک و قدیمی در گوشه گوشه این شهر باشیم.

بخش دیگر خاطره‌گویی من به واتیکان و کتابخانه معروف آن اختصاص دارد که به نظرم جزو بهترین بخش‌های سفر من به کشور ایتالیا محسوب می‌شود.