به گزارش رویداد فرهنگی، کتاب «پرده‌نشینان عهد ناصری» با رویکرد تاریخ‌نگاری اجتماعی، مطالعه مستقیمی روی توده زنان در دوره قاجار دارد و در شش گفتار به قدرت رسیدن ایل قاجار، موقعیت اجتماعی زنان در عهد قاجار، پوشاک زنان در عهد قاجار، زنان و تحرکات سیاسی مذهبی عهد قاجار، وضعیت آموزش دختران در عهد قاجار و زنان نامدار عهد قاجار تنظیم شده است.

این کتاب که در نمایشگاه بین‌المللی کتاب امسال رونمایی شد، موضوع مهم زنان را مورد توجه قرار داده است. زنانی که با وجود تأثیرشان، نقش آنان در تحولات اجتماعی دیده نشده است؛ به عنوان مثال فصل اول این کتاب به موضوع ازدواج‌های سیاسی پادشاهان قاجار پرداخته که طبق آن توانستند یک سلسله قدرتمند خانوادگی را داشته باشند. این امر اهمیت نقش اعمال قدرت زنان در مناصب سیاسی را نشان می‌دهد.

در گفتار ششم کتاب «پرده‌نشینان عهد ناصری»، توضیحات جامعی از زنان منتفذ ( مثل ملک‌جهان خانم، مادر ناصرالدین شاه؛ مهدعلیای سوم یا انیس‌الدوله؛ پرنفوذترین همسر ناصرالدین شاه در عرصه سیاست)، زنان واقف، زنان روزنامه‌نگار، زنان شاعر و نویسنده عهد قاجار ارائه شده است.

قسمتی از متن کتاب

نگاه غالب آن بود که آموزش دختران نه تنها امری زائد، بلکه حتی مضر است؛بدان جهت که امکان مکاتبات عاشقانه را برای آنها مهیا می‌کند! از همین رو، به دختران فرصت و رخصت تحصیل داده نمی‌شد و آنان را در سنین پایین به خانه بخت می‌فرستادند. حتی برای خود دختران نیز هدف اصلی زندگی، ازدواج؛ و خوشبختی در گروی تبعیت از شوهر و داشتن فرزندانی صالح بود. ضمن آنکه، اصولا امکان تحصیل برای دختران هم وجود نداشت. از شروع نهضت احداث مدارس جدید در ایران یعنی از اواسط دوره ناصری که منجر به تاسیس مدارس متعدد ابتدایی و حتی مدارس عالی دارالفنون و علوم سیاسی برای پسران شد، دختران هیچ سهمی از مدارس احداث شده نداشتند. تنها یکسال پس از صدور فرمان مشروطه بود که نخستین مدارس دخترانه در برخی شهرهای بزرگ تاسیس شد. البته از اواخر دوره ناصری، برخی از خانواده‌های اعیان و اشراف که مردان تجددطلب و روشن فکری داشتند به دختران خود اجازه دادند تا در منزل آموزش‌هایی چون پیانو و زبان فرانسه ببینند؛ مانند خانواده عبدالحسین میرزافرمانفرما که دختران و عروس‌هایش یا در اندرونی و یا در مدارس میسیونری تحصیل کرده بودند. پیش از این نیز در حرم ناصرالدین شاه، برخی از زنان دربار سواد و خط داشتند، همچون مهدعلیا، عزت‌الدوله (خواهر شاه) و تاج‌السلطنه (یکی از دختران ناصرالدین شاه که فرصت می‌یابد حتی بعد از ازدواج نیز به تحصیلات خود ادامه دهد و مجموعه نوشته‌های او در شرح احوالات زنان درباری بسیار قابل توجه است).