جوایز هفتمین دوره جایزه دکتر فتح‌الله مجتبایی به سه بانوی محقق تعلق یافت.
به گزارش رویداد فرهنگی، مراسم اهدای جوایز برگزیدگان هفتمین دوره جایزه دکتر فتح‌الله مجتبایی به سه پایان‌نامه برگزیده و تشویقی در روز سه‌شنبه ۲۶ دی ماه در مرکز فرهنگی شهر کتاب برگزار شد.
دو رساله برگزیده این دوره رساله‌های «نقش تقابل‌ها در ساختار، بلاغت و زیبایی‌شناسی مثنوی (با تکیه بر دفتر اول و دوم)» نوشته لاله معرفت از دانشگاه خوارزمی با راهنمایی تقی پورنامداریان و «بررسی ساختار اسطوره‌ای حماسه‌های پهلوانان خاندان سام» نوشته لیلا حق‌پرست از دانشگاه فردوسی مشهر با راهنمایی محمدجعفر یاحقی بودند. همچنین از رساله «ریشه‌یابی اقوال صوفیه در نوبت ثالثه‌ی کشف‌الاسرار میبدی» نوشته بهدخت نژادحقیقی از دانشگاه شهیدبهشتی با راهنمایی مریم مشرف تقدیر شد.
فتح‌الله مجتبایی در این مراسم ضمن تشکر از شهر کتاب و علی‌اصغر محمدخانی معاون فرهنگی شهر کتاب از افزایش تعداد رساله‌های ارسالی به این جایزه از آغاز آن تا کنون ابراز خرسندی کرد و گفت: در سال اول سه یا چهار رساله برای ما ارسال شد ولی امسال این عدد از 30 هم تجاوز کرده است.
وی افزود: هر چه در زمینه فرهنگ کار کنیم کم است. اگر در دنیا چیزی برای سربلندی داشته باشیم همین فرهنگ و تاریخ است. ما نفت داریم ولی برای ما بیشتر از رفاه زحمت به ارمغان آورده است. آن هم روزی تمام می‌شود ولی فرهنگ ماندنی و مایه سرافرازی ماست.
مجتبایی همچنین از استفاده دانشجویان از نظریه‌های خارجی برای پژوهش تقدیر کرد و گفت: در گذشته می‌دیدیم که اکثر دانشجویان تنها به تصحیح بسنده می‌کردند و کارها در چارچوب تاریخ ایران بود ولی اکنون فراتر رفته‌اند و این مقدمه خوبی برای جهانی شدن تحقیق و پژوهش فرهنگ ایرانی است. من امیدوارم که این جریان بعد از من نیز ادامه پیدا کند.
70 درصد رسالهها را بانوان نوشتند
در ابتدای این جلسه علی‌اصغر محمدخانی درباره رساله‌های ارسالی به این دوره توضیحاتی ارائه کرد: امسال ما 34 رساله دریافت کردیم که 22 نویسنده این پایان‌نامه‌ها بانوان بودند. بعنی حدود 70 درصد این رساله‌های به بانوان اختصاص داشت. 21 پایان‌نامه در حوزه ادبیات کلاسیک بودند که شاهنامه فردوسی بیشترین تعداد را به خود اختصاص داد. در این دوره از دانشگاه‌های شهرهای مختلف کشور رساله برای ما ارسال شد که دانشگاه الزهرا با هشت رساله بیشترین تعداد را داشت.
وی افزود: ما رسالهها را به پنج دسته تقسیم می‌کنیم. گروه اول رساله‌هایی هستند که تنها گردآوری منابع هستند و کار تحلیلی بر روی آنها صورت نمی‌گیرد. دسته دوم رساله‌های انطباقی متن و نظریه هستند که تعداشان بیشتر از بقیه بود. در این بخش ما شاهد استفاده از برخی ترجمه‌هایی بودیم که خیلی دقیق نبودند. دسته سوم رساله‌هایی بودند که به تصحیح نسخه‌ها پرداختند. دسته چهارم رساله‌های هستند که شرح و تحلیل نویسی متن در آنها انجام شده است و دسته آخر نقد نویسی است.
باید خون گریست به حال دانشگاه‌ها
در بخش دیگری از این جلسه استادان راهنمای سه اثر برگزیده درباره رسالهها صحبت کردند.تقی پورنامداریان در صحبت‌های خود از وضعیت ناعادلانه ارزیابی رسالهها در دانشگاه‌ها انتقاد کرد و گفت: در بسیاری از ارزیابی‌ها نمره به دانشجو نه بر اساس کار پروژه بلکه بسته معیارهای عاطفی و داد و ستدهای دوستانه و احترام به همکار تایین می‌شود و حق خورده می‌شود.
محمدجعفر یاحقی جایزه مجتبایی را باعث ایجاد موجی در رساله‌نویسی دانست و اظهار داشت: رساله لیلا حق‌پرست که با وسواس و دقت خاصی نوشته شده است حائز اهمیت است. امروزه می‌بینیم که یک موج فردوسی‌گرایی در جوان‌ها ایجاد شده است؛ نه تنها در رساله‌های دانشگاهی بلکه در بین جامعه نیز چنین روحیه‌ای دیده می‌شود. آنچه در این رساله مهم است چند وجهی بودن آن است. حق‌پرست از نگاه حماسی، تاریخی، اسطوره‌آی و روایت شفاهی به خاندان سام در شاهنامه پرداخته و در بعضی بخش‌ها شاهنامه ار با اسطوره‌های کشورهای دیگر تطبیق داده است.
مریم مشرف از نادیده شدن زنان در محیط آکادمیک انتقاد کرد و گفت: باید خون گریست به حال دانشگاه‌ها که حقوق دانشجویان زن در آن اینگونه اجحاف می‌شود. چرا زنان به سختی جز هیئت علمی قرار می‌گیرند؟ ما باید به حقوق دانشجویان احترام بگذاریم تا بتوانند سمت‌های بالاتر در محیط آکادمیک به دست آورند.
وی در ادامه درباره استفاده از نظریه در پایان‌نامه‌ها گفت: استفاده از نظریه‌های غربی در پژوهش هیچ مشکلی ندارد ولی تعداد معدودی از پژوهش‌ها این نظریه‌ها را به درستی درک می‌کنند و از آنها درست استفاده می‌کنند.
جایزه‌ای با داوران متخصص
در بخش پایانی این مراسم برگزیدان به صورت مختصر درباره پژوهش خود صحبت کردند. لاله معرفت عنوان کرد: دغدغه بسیاری از پژوهشگران درباره مولانا این بود که مولانا چه می‌گوید و عناصر زیبایی‌شناختی و اینکه مولانا چگونه می‌گوید کمتر دیده شد. این رساله در پی یافتن یکی از عناصر بلاغی-هنری اشعار مولانا شکل گرفت. کشف ساخنارهی نقابل در مثنوی به عنوان یک پدیده سبک‌شناسانه ما را به اندیشه مولوی نزدیک می‌کند.
لیلا حق‌پرست ضمن تشکر از استادان این عرصه برای پیشبرد فضای تحقیق و پژوهش درباره رساله خود گفت: خاندان سام در شاهنامه، خاندان مهمی است که بسیاری از پهلوانان به آن تعلق دارند. در این رساله با یک روش ساختاری ما به این نتیجه رسیدیم که تمام پهلوانان سام ساختاری اسطوره‌ای مشابه دارند و با همه تفاوت و منحصر به فرد بودن اشخاص، یک سیر ثابت را طی می‌کنند.
بهدخت نژادحقیق در پایان انتقاداتی را به فضای آکادمیک وارد ساخت و گفت: من با شک و تردید بسیار در این جایزه شرکت کردم ولی اکنون خوشحال هستم زیرا در این فضای آکادمیک پوشالی در جایزه‌ای شرکت کردم که با دلسوزی یک استاد آغاز شده و توسط داورانی متخصص ارزیابی می‌شود. خوشحالم که چنین جایزه‌ای وجود دارد.
