همه مجموعه ها - فرهنگ و ادب
مصر از نظر فن چاپ از پیشرفته‌ترین کشورهای جهان عرب است +فایل صوتی
تاریخ انتشار : 96/09/16 ساعت 17:54

فرید مرادی، کارشناس چاپ و نشر در سری جدید برنامه سفر به سرزمین واژه‌ها از رادیو فرهنگ در چهارشنبه پانزدهم آذرماه آثار و رد پای فرهنگ ایرانی در کشور مصر را مورد بررسی قرار داد.

به گزارش رویداد فرهنگی، مصر در آفریقای شمال شرقی و در ساحل جنوب شرقی دریای مدیترانه قرار گرفته، پایتخت این کشور قاهره است. رود نیل شاهرگ حیاتی کشور مصر است. بلندترین کوه مصر کوه سینا است.

اقلیم مصر خشک با میانگین باران سالانه 28 میلیمتر است. قاهره در 32 کیلومتری مصر قرار دارد و بزرگترین شهر خاورمیانه است. در قاهره یکی از قدیمی‌ترین چاپخانه‌های اسلام قرار دارد. پایه‌گذاران این چاپحانه گروهی از ملی‌گرایان بودند که به دستور محمدعلی پاشا که از پادشاهان دیکتاتور مصر بود برای آموزش چاپ به اروپا رفتند. این چاپخانه سردری دارد که روی آن نوشته سال تاسیسش 1235 قمری است یعنی تقریبا سه سال بعد از اینکه اولین کتاب فارسی در ایران چاپ شد.

این چاپخانه در طول تاریخ نام‌های دیگری داشته و در آن متون فارسی، عربی و ترکی چاپ شده است و حروف نسخ و نستعلیق داشت. در اواخر قرن 13 قمری استانداری قاهره آن را خرید و دستگاه‌هایی که با بخار کار می‌کردند جای دستگاه‌های چاپ دستی را گرفتند. در نتیجه کیفیت چاپ در مصر تا آن اندازه بالا رفت که کتاب‌های این چاپخانه در نمایشگاه پاریس درسال 1867 میلادی و وین در سال 1873 میلادی شرکت داده شدند. در سال 1335 شمسی اداره چاپخانه به هیئاتی از مطبع‌داران مصر سپرده شد.

تاریخ نشر کتاب فارسی در مصر دیرینه 180 ساله دارد، پندنامه عطار نیشابوری درسال 1243 با خط نستعلیق در این کشور به چاپ رسیده است کشکول شیخ بهایی و گلستان سعدی، مثنوی و دیوان حافظ در این کشور به چاپ رسیده اند. عمده کتاب‌های فارسی در شهر قاهره به چاپ رسیده است و در شهری که گفته می‌شود اسکندر پایه‌گذار آن بود و یکی از مراکز گردشگری به حساب میآید، ردی از کتاب فارسی داریم.

کرسی تدریس زبان فارسی در اسکندریه  و قاهره وجود دارد. محمعلی پاشا از افرادی است که تحولات فرهنگی بسیاری در مصر به وجود آورده است، و کتاب‌هایی را که به فرمان او در کشور چاپ می‌شد به مدارس توزیع می‌کردند و آنچه می‌ماند به فروش می‌برساندند. وقتی که عباس پاشا قدرت را در مصر به دست گرفت تعداد کارکنان چاپخانه کاهش پیدا کرد. در دوران محمدسعید پاشا فقط اوراق رسمی و کتب درسی را دراین چاپخانه منتشر می‌کردند.

کشور مصر از نظر فن چاپ از پیشرفته‌ترین کشورها در جهان عرب است. کتاب‌های نفیس در مصر چاپ می‌شد، بعدها بیروت و عراق این اهمیت را کسب کرد ولی متاسفانه مشکلات دهه اخیر مصر آنها را با مشکلات مواجه کرده است. پیوندهای فرهنگی زیادی بین ایران و مصر وجود داشت که با روی کار آمدن نظامیان ضعیف شد. امیدوارم این روابط تجدید و تشدید شود.

بخشی از فرهنگ چاپ و نشر ایران در مصر اتفاق افتاده که کتابهای نفیسی در آنجا چاپ شده است. در دورانی مصر تحت سلطه هخامنشی بود به آثار فرهنگ ایرانی درآن زیاد شد. 



نظرات کاربران

ارسال