به گزارش خبرنگار رویداد فرهنگی، شب مه‌لقا ملاح به افتخار بیش از هشت دهه ایجاد انگیزه به حفظ محیط زیست ایران و خدمت ایشان با همکاری مجله بخارا و مجله صنوبر، چهارشنبه بیست‌ودوم شهریورماه در کانون زبان فارسی برگزار شد.

در ابتدای این برنامه نوش‌آفرین انصاری، عضو هیئت مدیره شورای کتاب کودک بیان کرد: من، توران میرهادی، پوراندخت سلطانی و مه‌لقا ملاح، هرکدام  به شکلی با کتابخانه و کتابداری مرتبط بودیم. میرهادی کتابخانه را قلب مدرسه می‌دانست و پایگاه مهمی در مدرسه فرهاد بود که هیچ معلم، کارمند و دانش‌آموزی بی‌نیاز از آن نبود.

وی ادامه داد: پوری سلطانی سازنده و حامی به وجود آمدن منابع بزرگ فنی کتابداری بود از جمله سرعنوان‌های موضوعی فارسی. ملاح دانش‌آموخته کتابداری بودند و در موسسه روانشناسی دانشگاه تهران خدمت و شاید در همان خلوت کتابخانه رسالت محیط زیستی خود را کشف کردند.

زنی دانشمند در عین سنتی بودن

انصاری بیان کرد: من با ملاح سال 1347 در دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه تهران آشنا شدم، من در کتابخانه اصلی دانشکده و ایشان در موسسه روانشناسی خدمت می‌کردیم. در گذر زمان وام‌دار سه همکار هستم که این ارتباط را به شکل‌های مختلف زنده نگاه داشتند منصوره شجاعی، گوهرناز پشوتنی و منصوره بستان‌پور.

وی اظهار داشت: فکر می‌کنم نقش اجتماعی ملاح در ایجاد حرکت میان زنان، به وجود آوردن حس فعالیت مدنی و ایجاد وجدان‌درد از من، میرهادی و سلطانی قطعا بسیار بیشتر بوده است. به راستی زنی این چنین متعهد، برانگیخته و فعال نسبت به آرمان‌هایش ندیده و نشناخته‌ام.

این عضو هیئت مدیره شورای کتاب کودک با اشاره به چند برداشت شخصی از ملاح عنوان کرد: ایشان را نسبت به تصمیم‌ها و استقلال فکری همسر و فرزندان بسیار عاشق می‌دیدم، در حقیقت تلفیقی بین زن دانشمند و یک بانوی سنتی. ایشان کنجکاوی دائم نسبت به کسب اطلاعات جدید و قدیم دارند و همواره در صحبت از منابع سخن می‌گویند.

وی درباره بحث سنت و تجدد ملاح ادامه داد: ایشان یک نگاه تلفیقی نسبت به گذشته و علم جدید دارند.

ملاح پیوستن زنان به تشکل‌های مدنی را تشویق می‌کند

نوش‌آفرین انصاری بیان کرد: ملاح باور بی‌چون و چرا نسبت به قدرت زنان و مدیریت برخورد بر خانواده، جامعه کوچک، جهان و غیره داشتند و پایه این مدیریت را تجربه و دانایی می‌دانستند، ملاح همواره از زنانی که خود را دست کم می‌گیرند بسیار ناراحت می‌شود و پیوستن زن‌ها به تشکل‌های مدنی را تشویق می‌کردند.

وی با اشاره به بحث محیط زیست توضیح داد: حس مسئولیت عمیق، عاشقانه و دیوانه‌وار نسبت به محیط زیست، کوشش برای یافتن راهکار، یک فعال صددرصدی از جمله ویژگی‌های ملاح در زمینه محیط زیست است. فکر می‌کنم که اولین مدیریت بر آب‌های مورد استفاده روزانه در خانه را برای اولین بار از ایشان شنیدم.

وی گفت: طول عمر ملاح باعث شد که ایشان شاگردپروری کنند و به صورت گسترده تاثیرگذار باشند که این بحث بسیار مهم است البته من اعتراف می‌کنم که اگر از میرهادی و سلطانی نمره کمی بالاتر از قبولی بگیرم، در جهان ملاح یک شاگرد رد شده هستم.

به گفته انصاری، سال 1378 به لطف شهداد میرزایی که مسئولیت امور فرهنگی جزیره کیش را برعهده داشت و بنیانگذار جایزه ترویج علم هست به ملاح جایزه ترویج علم داده شد.

ملاح نمادی از یک انسان توسعه یافته است

شیوا دولت‌آبادی، رئیس هیئت مدیره انجمن روان‌شناسی ایران در ادامه بیان کرد: نشانه‌های اثربخشی ملاح را شاید دهه‌ها است که دنبال کردم و داستان‌های کوتاه از اثربخشی ایشان اولین تماس‌هایی بود که با این بانو داشتم.

وی اندکی درباره آشنایی خود با مه‌لقا ملاح توضیح داد و گفت: خیلی از چهره‌ها و به خصوص زنان الگووار درخشیدند و راه را نشان دادند که بدون شک یکی از آنها ملاح است، اثر این انسان‌ها برای ما همیشه ماندگار است مخصوصا به عنوان الگوهای زن در تلاش‌های اجتماعی.

رئیس هیئت مدیره انجمن روان‌شناسی ایران با اشاره به تعارف مختلفی از انسان‌های توسعه یافته اظهار داشت: نگاه ملاح معطوف به آینده بشر بر روی کره خاکی در زمان حال و به سوی آینده بوده است. ملاح را نمادی از یک انسان توسعه یافته می‌بینم که خود فراتر از شخص خود و خانواده و جامعه‌اش سیر کرده و وسعت خودش به وسعت زیست و زیستگاه انسان بوده است.

از هدیه یک دستمال پارچه‌ای تا آموزش غیرمستقیم حفظ محیط زیست

در بخش دیگری از برنامه رخشان بنی‎اعتماد برای سخنرانی دعوت شد اما او اعلام کرد که ترجیح می‌دهد فیلمش به جای او درباره ملاح سخن بگوید.

در ادامه اسماعیل کهرم، بوم شناس و فعال محیط زیست ایرانی با اشاره به نحوه آشنایی خود با مه‌لقا ملاح بیان کرد: امروزه بحث جشنواره فیلم سبز و راه‌اندازی مدارس طبیعت برای کودکان تا 12 سال است. ملاح با طبع لطیف و چهره زیبا آموزش غیرمستقیم را با دادن یک دستمال پارچه‌ای (برای جلوگیری از استفاده دستمال‌های کاغذی و صدمه زدن به محیط زیست) به من و امثال من آغاز کرد.

کهرم در ادامه صحبت‌های خود تعدادی از خاطرات خود با مه‌لقا ملاح در راستای آموزش‌های غیرمستقیم برای حفظ محیط زیست را توضیح داد.

این فعال محیط زیست عنوان کرد: فکر می‌کنم شخصیت‌هایی مانند ملاح به خصوص برای جوانان ما و کسانی که فکر می‌کنند در این مملکت امیدی نیست، الگو هستند.

اهمیت فیلم «همه درختان من» در موضوع آن است

مجتبی میرطهماسب مستندساز، فیلمساز و صدابردار فیلم ایرانی نیز به ایراد سخنرانی پرداخت و گفت: من به عنوان تهیه کننده فیلم «همه درختان من» باید بگویم که در کمال افتخار درخدمت ملاح و بنی‌اعتماد بودم این پروژه جدی طبق معمول به دلیل عدم حمایت به آن شکلی که می‌خواستیم نشد ولی فکر می‌کنم اهمیت این فیلم در خود موضوع (مه‌لقا ملاح) است.

در انتهای برنامه فیلم مستند «همه درختان من» به کارگردانی رخشان بنی‎اعتماد به نمایش درآمد.

مه‎لقا ملاح فعال محیط زیست، در سال ١٢٩۶ متولد شد. وی پس از تحصیل در فلسفه علوم تربیتی  و جامعه‎شناسی از دانشگاه تهران مدرک فوق‎لیسانس جامعه‎شناسی گرفت و برای تحصیل به پاریس رفت و از دانشگاه سوربن مدرک دکترای جامعه‎شناسی گرفت و به ایران بازگشت. پس از مدتی در کتابخانه دانشگاه تهران مشغول کار شد و در سال ١٣۴٧ به ریاست کتابخانه مؤسسه  تحقیقات روان‎شناسی برگزیده شد. ملاح پس از بازنشستگی وقت خود را در راه مبارزه با آلودگی محیط زیست گذاشت و در سال ١٣٧٢ با همراهی همسرش و چندین استاد دانشگاهِ علاقمند به محیط زیست سازمان غیردولتی زیست محیطی به نام ( جمعیت زنان مبارزه با آلودگی محیط زیست) را بنیان گذاشت و از وی به عنوان مادر محیط زیست یاد می‎شود و اکنون در سن ١٠٠ سالگی به سر می‌برند و به دلیل کهولت سن و کسالت نتوانستند در این شب حضور داشته باشند.