به گزارش خبرنگار رویداد فرهنگی، گروه دانش اجتماعی شورای کتاب کودک نتایج بررسی آثار منتشر شده در حوزه کودکان و نوجوانان را سه‌شنبه هفتم شهریورماه در کتابخانه تحقیقاتی این شورا ارائه کرد.

در ابتدای برنامه مبین توفیقی بیان کرد: سال گذشته انتشارات فنی از گروه ما خواستند تا درباره تعدادی از کتاب‌هایشان بعد از بررسی، نظر دهد. این مجموعه سلسله انتشار داشت اما با ارسال چندین شماره از آن می‌خواستند برای ادامه کارنظر گروه را دریافت کنند.

جایگاه شورا در بین ناشران دیده شده است

توفیقی ادامه داد: از آنجا که در تابستان باید اینکار را انجام می‌دادیم همه گروه نمی‌توانستند به آن بپردازند لذا چند نفر از دوستان انجام این کار را پذیرفتند. چون بررسی آثار خارج از بازه زمانی بود این ناشر حتی برای پرداخت هزینه این کار هم پیشنهاد داد اما چون جایگاه شورا در بین ناشران دیده شده برای بررسی آثار توسط تعدادی از اعضا اقدام شد و تنها بحث پرداخت هزینه در میان نبود.

فرحناز عطاریان با اشاره به شورای گسترش فرهنگ صلح بیان کرد: امسال موزه صلح تهران دبیرخانه شورای گسترش فرهنگ صلح انتخاب شد، خوشبختانه شورای کتاب و موزه صلح تهران هردو از اعضای شورای گسترش هستند.

وی درباره بازدید از موزه صلح تهران عنوان کرد: اینکه قربانیان جنگ، خود پیام‌آوران صلح بودند از نکات مثبتی بود که در آن میان مطرح شد.

بررسی 146 عنوان کتاب در حوزه دانش اجتماعی

دلبر لک نیز در ادامه با اشاره به 195 عنوان کتاب ورودی به گروه اظهار داشت: 20 عنوان کتاب از این تعداد به دلیل مرتبط نبودن با موضوع گروه یا خارج بودن از رده سنی شورا به گروه‌های دیگر ارسال یا کنار گذاشته شدند، به همین دلیل 175 کتاب را بررسی کردیم که 29 عنوان آن با موضوع محیط زیست و مهارت‌های زندگی از نشر فنی ایران بود.

وی ادامه داد: تعداد کتاب‌های بررسی شده در شورا نسبت به سال گذشته 10 درصد افزایش پیدا کرده است. 146 کتاب در حوزه دانش اجتماعی و 28 عنوان کتاب در حوزه زندگینامه داشتیم.

لک کتاب‌های دانش اجتماعی را 146 عنوان دانست و گفت: از این تعداد 114 عنوان به صورت مجموعه به دست ما رسید (مابقی غیرمجموعه‌ای بودند) که آنها را می‌توان به نام‌های مجموعه «احساسات خود را بشناسیم»، «چگونه کنار بیاییم با..»، «حفظ محیط زیست»، «مهارت‌های زندگی»، «زوزو میگه چیکار کنیم»، «رفتارها و احساسات من»، «دایناسورها هم احساس دارند»، «چراهای تاریخ ایران» و «ماشین بازی» نام برد.

وی بیان کرد: 68 مورد از کتاب‌های دانش اجتماعی تالیفی و 78 مورد ترجمه بودند که موضوعاتی بیشتر در حوزه مهارت‌های زندگی، محیط زیست، روانشناسی و تاریخ داشته‌اند.

شرکت انتشارات فنی ایران با بیشترین تعداد کتاب در حوزه دانش اجتماعی

لک با بیان اینکه گروه سنی کتاب‌ها بیشتر در محدوده «الف» و «ب» بودند، اظهار داشت: 62 کتاب دارای ویراستار بودند و با درنظر گرفتن معیارهای بررسی کتاب‌های دانش اجتماعی 100 عنوان کتاب به فهرست شورا یعنی 3ستاره و 4ستاره راه یافتند.

وی گفت: بدون درنظر گرفتن جایگاه کتاب‌ها شرکت انتشارات فنی ایران، نردبان 29 اثر؛ 6 اثر از کتاب‌های انتشارات فنی با همکاری سازمان بهره‌وری انرژی ایران منتشر شده‌اند؛ واحد کودک و نوجوان انتشارات چکه، هندونه با 24 اثر، واحد کودک و نوجوان نشر قدیانی، کتاب‌های بنفشه 13 اثر؛ واحد کودکان و نوجوان کتاب‌های قاصدک 12 اثر؛ انتشارات با فرزندان 9 اثر در گروه آماری کتاب‌های دانش اجتماعی جای می‌گیرند.

وی عنوان کرد: زندگینامه‌های بررسی شده مربوط به شخصیت‌های علمی، مذهبی، تاریخی و هنری بودند که بدون درنظر گرفتن جایگاه این کتاب‌ها بیشترین ناشران فعال در این حوزه‌ها مربوط کتاب‌های بنفشه (واحد کودکان و نوجوانان نشر قدیانی) با 12 اثر، مهرآموز با هشت اثر، کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان با سه اثر است.

لک تصریح کرد: نکته قابل توجه کاهش 20 درصدی کتاب‌های زندگینامه در سال جاری نسبت به سال‌های گذشته است و نکته دیگر اینکه در سال گذشته برای گروه سنی «ب» و «ج» کتاب زندگینامه نداشتیم اما در این دوره بیشترین کتاب زندگینامه به این گروه سنی تعلق دارد.

ضرورت افزایش بازآموزی مهارت‌های فردی و اجتماعی نسبت به گذشته

پرنا بیات بیان کرد: در جامعه ما با توجه به شکل‌گیری نیازها و روابط جدید در دوره کودکی و نوجوانی، نیاز به آموختن و همچنین بازآموزی مهارت‌های فردی و اجتماعی ضرورت بیشتری نسبت به قبل پیدا کرده است. کودک امروز نباید برای کسب مهارت‌های فردی و اجتماعی تنها به محیطهای اموزشی و مدرسه اکتفا کند بلکه با مطالعه و همراهی کتاب‌های مناسب می‌تواند در آینده بزرگسالی متعادل‌تر و هماهنگ با هنجارهای جامعه‌ای باشد که در آن زندگی می‌کند.

وی ادامه داد: هم‌پوشانی مهارت‌های زندگی و روانشناسی و تاثیرات آنها بر یکدیگر خیلی غالب و می‌توان گفت غیرقابل تمیز بوده است و با توجه به ضرورت‌های جامعه و اثربخشی این کتاب‌ها در زمینه مهارت‌های زندگی و روانشناسی گروه ما با حساسیت بیشتری اینگونه از کتاب‌ها را بررسی کرده است.

وی با بیان اینکه در سال شورایی 96-95 کتاب‌های بررسی شده در زمینه مهارت‌های زندگی 40 عنوان بودند، عنوان کرد: کتاب «چگونه از پدربزرگ مراقبت کنیم» و «مادربزرگ قندی چه کار کنم بخندی» با توجه به اهمیت خانواده و شان سالمندان در خانواده موضوعات انتخابی خوبی هستند و لازم است در این زمینه کتاب‌های بیشتری برای کودکان و نوجوانان اختصاص پیدا کند.

نشر مبتکران مفاهیم ارزشی را با تصاویری ساده برای مخاطبان بیان می‌کند

پرنا بیات گفت: در ارتباط با کودک و دنیای مجازی امسال کتاب‌های کاربردی‌تر شدند مانند کتاب تالیفی «راز غار جادو»، «پرنده کوچولو و ماجرای امنیت در اینترنت» و کتاب ترجمه شده «تصمیم بزرگ دیجی اردک» که با توجه به گسترش روزافزون اینترنت و شبکه‌های مجازی نیاز به آگاهی بیشتر دادن به کودکان و و الدین در این زمینه بسیار احساس می‌شود.

وی بیان کرد: همدلی، پذیرفتن اشتباه، مسئولیت‌پذیری، اهمیت به حقوق دیگران، رعایت قوانین، آشنایی با مشاغل، آداب اجتماعی و بهداشت فردی از جمله موضوعات دیگر کتاب‌های بررسی شده بوده است، البته بیشتر کتاب‌های بررسی شده در جایگاه قابل قبول قرار گرفتند اما کتاب‌هایی بودند که به دلیل ضعف در پرداخت و تجویز نسخه‌ای و شبیه بودن برخی از آنها به کتابچه‌های راهنما در جایگاه متفاوتی قرار گرفتند.

وی با اشاره به سری کتاب‌های «لوبی‌ها» از انتشارات مبتکران، ادامه داد: این نشر با شیوه‌ای جدید همراه با تصاویری ساده مفاهیم ارزشی را برای مخاطب بیان می‌کند‌، تفکربرانگیز بودن آنها و ایجاد زمینه کارهای متنوع تربیتی که به مربیان می‌دهند از جمله امتیازات و نکات مثبت این مجموعه ارزیابی شده است.

کتابی برای طرح بندهای مختلف پیمان‌نامه حقوق کودکان

بیات درباره کتاب «حقوق ما» بیان کرد: این کتاب با شیوه‌ای متفاوت بندهای مختلف پیمان‌نامه حقوق کودکان را مطرح می‌کند، روایت‌های واقعی از زندگی کودکانی که در جای جای دنیا برای دفاع از حقوق خود فعالیت و مبارزه می‌کنند. جنگ، خشونت‌های جنسی، فقر و گرسنگی، کار اجباری، تبعیض‌های قومی و نژادی و مذهبی، بازماندگی از تحصیل و بی‌عدالتی‌های دیگری که همگی نقض کننده حقوق کودکان و منافع عالیه آنها است.

پرداختن به موضوع آب در حداقل قرار گرفته است

فرحناز عطاریان با بیان اینکه 29 عنوان کتاب با موضوعات مختلف محیط زیست در گروه بررسی شده است، گفت: ناشر 16 عنوان از این کتاب‌ها شرکت انتشارات فنی ایران است، موضوع 13 عنوان صرفه‌جویی در مصرف انرژی است درحالیکه پرداختن به آب در حداقل قرار دارد.

وی ادامه داد: «کادوی عجیب و غریب تولد لونا» و «قایق شماره پنج» کتاب‌هایی هستند که مخاطب را با زیستگاه‌های جانوری و اهمیت آنها برای ادامه بقا آشنا می‌کند، ارتباط تنگاتنگی که میان زندگی انسان و تغییرات زیست‌بوم وجود دارد از موضوعاتی هستند که در این کتاب‌ها به آنها اشاره شده است، همچنین کتاب «دوچرخه دوپا اسبی» ارتباط گریزناپذیر صنعت و طبیعت را به گونه‌ای ملموس بیان می‌کند، ارتباطی که بی‌توجهی به آن آثار زیان‌بار صنعت به طبیعت را بیشتر می‌کند. نویسنده پیشنهادی کم‌هزینه و عملی هم به مخاطب برای ایجاد ارتباط مثبت میان صنعت و طبیعت می‌دهد.

بررسی 7 عنوان کتاب با موضوع تاریخ، تمدن و فرهنگ

عطاریان اظهار داشت: «ماجرای یک بطری پلاستیکی» اهمیت بازیافت و همچنین فرآینده بازیافت بطری‌های پلاستیکی را از زبان یک بطری برای مخاطب به تصویر می‌کشد این کتاب پیش از این هم با ترجمه هائده کروبی توسط نشر فنی ایران منتشر شده بود. ضرورت ترجمه مجدد کتاب‌هایی که مدت کوتاهی از انتشار آنها می‌گذرد و جایگاه خوبی هم داشته است مورد سوال است.

وی ادامه داد: در این دوره هفت عنوان کتاب با موضوع تاریخ، تمدن و فرهنگ بررسی شد که چهاراثر تالیف و سه اثرترجمه هستند. سه کتاب «سینمای پرزرق و برق»، «مصری‌های باستان و شوالیه‌ها»، «قلعه‌ها» با به کارگیری شیوه‌های متفاوت مانند کمیک استریپ، زبان طنز و بررسی جوانب مختلف موضوع با دیدی غیرجانبدارانه جایگاه قابل قبول داشته‌اند.

کتاب «مردمان روی زمین» در جایگاه پیشنهاد شایان تقدیر

سیمین ظریفیان عنوان کرد: در کتاب «مردمان روی زمین» نویسنده با نگرشی انسانی و با بهره‌گیری از تصویرهایی گویا به بیان تفاوت مردمان کره زمین می‌پردازد. او نخست به تفاوت‌های ظاهری مانند زنگ پوست، شکل، اندام، رنگ مو و پوشش اشاره دارد و سپس تفاوت پسندها و فرهنگ را مطرح می‌کند.

وی ادامه داد: اینکه مردمان هرگوشه از جهان از خوردن غذاهای مختلفی لذت می‌برند و در خانه‌های متفاوتی زندگی می‌کنند یا به دلایل مختلف جشن می‌گیرند، مخاطب را به پذیرش و احترام به همه گوناگونی فرامی‌خواند و باور این تفاوت‌ها در نهاد خود ترویج فرهنگ صلح را به همراه دارد.

ظریفیان اظهار داشت: پیام اصلی کتاب این است که انسان‌ها با ملیت، جنسیت، ظاهر و فرهنگ‌های متفاوت باعث تفاوت در چهره جهان شده‌اند و همین گوناگونی است که چهره جهان را زیبا کرده است. موضوع و محتوای این کتاب با چندین بند از بیانیه فرهنگ صلح هماهنگ است.

وی بیان کرد: تصویرهای کتاب علاوه بر همراهی متن به اندازه‌ای زیبا و سرگرم‌کننده است که شاید بتوان گفت از همان روی جلد، مخاطب را جذب و مشتاق خواندن کتاب می‌کند، گرچه این کتاب زبان و واژگانی متناسب با درک و دانش مخاطب هفت سال به بالا را دارد ولی بزرگسالان نیز می‌توانند از خواند آن لذت برند.

به گفته وی، امسال از میان کتاب‌های بررسی شده در گروه با موضوع دانش اجتماعی، تنها همین کتاب ترجمه در جایگاه پیشنهاد شایان تقدیر قرار گرفت.