به گزارش خبرنگار رویداد فرهنگی، گروه ادبیات دین شورای کتاب کودک شامل مریم شاهورانی، سمانه تاجیک، افق اشراقی، حمیده کلاته، میرخانی، مرضیه بابازاده، ثریا گلزار نتایج بررسی آثار منتشر شده در حوزه کودکان و نوجوانان را شنبه یازدهم شهریورماه در کتابخانه تحقیقاتی این شورا ارائه کرد.

مرضیه بابازاده ضمن معرفی اعضای گروه شامل مریم شاهورانی، سمانه تاجیک، افق اشراقی، حمیده کلاته، میرخانی و ثریا گلزار بیان کرد: گروه دین چهارشنبه‌ها ساعت 11 جلسات خود را آغاز می‌کند، ما تا مردادماه 1396 حدود 26 جلسه را به صورت رسمی با حداکثر اعضا و در مجموع سه جلسه هم برای گزارش‌های اتمام کار برگزار کردیم.

صحت مطالب و خلاقیت از معیارهای بررسی 97 عنوان کتاب

بابازاده ادامه داد: فعالیت‌های گروه ما شامل بررسی 97 عنوان کتاب دریافتی است، ما ضمن شرکت در نشست‌های ناشران فعال در زمینه ادبیات دینی با آنها ارتباط گرفتیم، از طرفی هم با برخی از نویسندگان فعال در عرضه ادبیات دینی ارتباطی نزدیک برقرار کردیم و به تبادل بازخوردها پرداختیم.

وی اظهار داشت: سال گذشته یکی از پنل‌های نشست «کودکان تشنه هستند» کانون پرورش فکری کودکان را تحت عنوان «بایدها و نبایدهای عاشورا» ما ارائه کردیم.

یکی دیگر از اعضای گروه درباره همکاری شورای کتاب کودک با آستان مقدس حضرت عبدالعظیم الحسنی(ع) مبنی بر استفاده آنها از کتاب‌های خوبی که از سوی شورا معرفی می‌شود، توضیحاتی را ارائه کرد.

بابازاده با اشاره به مهمترین معیارهایی که در گروه کارشناسی خود به آن توجه داشتند، بیان کرد: صحت و درستی مطالب، برانگیختن حس کنجکاوی مخاطب، شخصیت‌پردازی، وحدت و انسجام اثر و فاکتوری به نام خلاقیت (اگر اثری این خلاقیت را داشته باشد نمره بیشتری را کسب می‌کند و به تبع در جایگاه بالاتری قرار می‌گیرد) از جمله معیارهای بررسی بودند.

کاهش کیفیت آثار گروه ادبیات دین نسبت به سال گذشته

هرکدام از اعضای گروه نمودارهای حاصل از بررسی‌های آثار را به ضرح زیر توضیح دادند:

1-کیفیت آثار در سال 1395 نسبت به سال 1394 به شکل قابل توجهی پایین آمده است.

2-گروه سنی «االف» و «ب» شامل 51 درصد آثار و  گروه سنی «ج» با فقط دو درصد آثار به ترتیب بیشترین و کمترین سهم را در میزان آثار مورد بررسی در گروه را داشته‌اند.

3- پرکارترین نویسنده محمد مهاجرانی با 11 اثر است.

4- انتشارات قدیانی با 62 درصد، انتشارات جمال با 22 درصد، انتشارات جمکران با 10 درصد و انتشارات امیرکبیر 6 درصد آثار را به خود اختصاص دادند که نشر قدیانی پرکارترین ناشر و نشر امیرکبیر کم‌کارترین ناشر در سال 95 شناخته شد.

یکی از اعضا با اشاره به اینکه معرفی بزرگان اعم از امامان، پیامبران و غیره در آثار به حاشیه رانده می‌شود، تاکید کرد: شخصیت به درستی معرفی نمی‌شود درواقع شاید از زیاد نزدیک شدن به این حوزه می‌ترسند به همین دلیل کار آنها به درستی انجام نمی‌گیرد، مشکلات مخاطب‌شناسی در این آثار خیلی مهم است چرا که متاسفانه منطق داستانی در آنها رعایت نمی‌شود مثل ایجاد گره‌های ذهنی در اثر توضیح ناکافی درباره موضوع عدم پرستیدن بت‌های زمان پیامبران و گرایش به خداپرستی که تفاوت‌ها را برای مخاطب آشکار نمی‌کند.

«همیشه او همه‌جا او» پیشنهاد کتاب برگزیده معرفی شد

ثریا گلزار در ارائه پیشنهاد کتاب برگزیده از سوی گروه کارشناسی گفت: در بین کتاب‌های مورد بررسی، پیشنهاد کتاب برگزیده به کتاب «همیشه او همه‌جا او» اثر محسن چینه‌فروشان برای داشتن تحریک حس کنجکاوی خوب، شخصیت‌پردازی مطلوب و انسجام اثر که به خوبی دیده می‌شود، تعلق گرفت.

یکی از اعضای گروه در پیشنهادی به ناشران و نویسندگان عنوان کرد: با توجه به مخاطب‌سنجی بهتر است که به مخاطب‌شناسی بهتر پرداخته شود یعنی به گروه سنی کودکان اهمیت بیشتری دهند و در پدیدآوردن اثر متوجه فراهم‌آوری آن برای گروه سنی مدنظر باشند، همچنین به موضوعات روز و جدید بپردازند تا برای کودکان جذابیت داشته باشد.

وی ادامه داد: استفاده از منابع معتبر در کتاب یکی از مهمترین پیشنهادات ما است چون کودکان و نوجوانان همواره این سوال را در ذهن دارد که این مطالب از کجا آمده است و چه کسی آنها را مطرح کرده است و آیا به طور کلی اینها درست هستند یا خیر، به همین دلیل این موضوع برای ما به عنوان کسی که می‌خواهیم این آثار را در اختیار قرار دهیم باید دغدغه باشد.

ادبیات دینی در کشور ما متاثر از سیاست ما است

اعضای گروه در پاسخ به پرسش یکی از حاضران مبنی بر اینکه گروه چقدر دغدغه کلی دین و نه لزوما اسلام و غیره را دارد، توضیح داد: اولین اولویت‌های ما کتاب‌هایی هستند که چه از طریق شناسایی اعضا و چه کتاب‌های مرتبط ارسالی به دست ما می‌رسند. لزوما مبحث اسلام درمیان نیست، مبحث اخلاق است که در تمام ادیان وجود دارد.

یکی از اعضا گروه ادبیات دین را بسیار حساس دانست و بیان کرد: در گروه ما تعصب خاصی وجود ندارد و ما فقط ادبیات دینی را که به دست‌مان می‌رسد را بررسی می‌کنیم. ادبیات دینی در کشور ما متاثر از سیاست ما است و مواردی که به دست ما می‌رسد را می‌توانیم بررسی کنیم البته ما سال‌های سال در گزارش‌های خود گفته‌ایم که دنبال کتاب‌های دین مبنا هستیم که این امر خیلی فراتر از اسلام و یهودیت و غیره است یعنی اخلاق و اخلاق‌مداری.

وی ادامه داد: متاسفانه کتاب‌هایی به نام کتاب دین در بازار ما است که روی حضور مستقیم دیندار بیشتر مانور می‌دهند.

ناشران به عرصه معرفی دین‌های مختلف برای کودکان وارد نمی‌شوند

یکی دیگر از اعضای گروه گفت: حداقل در حدود هشت سال فعالیت من در گروه ادبیات دین شورای کتاب کودک فقط یک یا دو اثر به گروه رسیده که تاحدی سعی کرده به ادیان دیگر اشاره‌ای داشته باشد، یکی از این کتاب‌ها نوشته آرین بود که سعی کرده بود افکار زرتشتی را در کنار آثار اسلامی قرار دهد اما متاسفانه با ایجاد ابهام همراه بود و ماهم ناچار شدیم کتاب را خارج از فهرست کنیم، یک کتاب دیگر هم به نام «آینده کهن» چون در کل یک جریان دینی را بررسی می‌کردند می‌توانستیم بگوییم که از هر دینی یک اشاراتی وجود داشت.

وی ادامه داد: اینکه کتابی برای کودکان در تعریف دینی مثل بودایی یا غیره نوشته شود، تاکنون ممکن نبوده است و اکثرا هم ناشران اعلام می‌کنند وارد این عرصه‌ها نمی‌شوند چون نمی‌توانند مسائل جانبی آنها را بپذیرند.

نبود احاطه به کلیت کتاب‌ها از مشکلات گروه ادبیات دین است

یکی از اعضای گروه در بیان مشکلات گروه ادبیات دین اظهار داشت: شاید یکی از مشکلات گروه دین این است که احاطه‌ای به کلیت کتاب‌ها وجود ندارد و شاید خیلی از افراد متوجه نشوند که اینجا در یک دایره بسیار بسته و محدود کتاب‌ها را انتخاب می‌کنیم و این دایره اصلا قابل مقایسه با دایره‌ای که در گروه تالیف یا ترجمه وجود دارد، نیست.

وی بیان کرد: پرگویی و استفاده از جملات طولانی و توضیحات زیاد ،کتاب «خدایا اجازه» از اعتبار آن کاسته ولی نفس تلاش‌ها برای ما قابل تقدیر است چون گروه ما همواره با مجموعه‌های 14 جلدی 14 معصوم (ع) یا مجموعه 12 جلدی ائمه‌اطهار (ع) آن هم با داستان‌های تکراری و پرداخت‌های مشابه روبه‌رو بود.

این عضو بررسی کننده عنوان کرد: فکر می‌کنم با نگاه به کتاب‌های گروه‌های نظیر گروه دین در شورا خوب است که محدودیت‌های موجود در گروه را هم درنظر بگیریم.